Gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn của siêu âm
Nguyên nhân do gây tê đám rối thần kinh cánh tay chủ yếu vẫn được tiến hành bằng phương pháp gây tê mò và gây tê bằng máy kích thích thần kinh cơ, về bản chất gây tê bằng máy kích thích thần kinh cơ vẫn là chọc mò theo mốc giải phẫu, không rõ đường đi và đích đến của kim gây tê, nên vẫn có thể gặp các tai biến.
Hiện nay xu thế trên thế giới là gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn của siêu âm.
Dưới hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ quan sát được đám rối thần kinh cánh tay và các tổ chức lân cận, nên dễ dàng đưa kim gây tê vào trong bao thần kinh của đám rối cánh tay, đảm bảo mức độ gây tê tốt và tránh được các tai biến cũng như các tác dụng không mong muốn.
Phương pháp gây tê đám rối thần kinh cánh tay đường liên cơ bâc thang dưới hướng dẫn của siêu âm đã có nhiều tác giả trên thế giới thực hiện, cũng như khẳng định tính ưu việt của nó khi so sánh với việc sử dụng máy kích thích thần kinh cơ. Nhưng ở Việt Nam, vấn đề này còn khá mới mẻ. Hiện nay, ở nước ta chưa có nhiều cơ sở y tế đào tạo về kỹ thuật này, số lượng các tài liệu trong nước về vấn đề này vẫn còn hạn chế. Từ tháng 01/2014 Khoa gây mê hồi sức đã ứng dụng máy siêu âm trong gây tê đám rối thần kinh cánh tay đối với các bệnh nhân phẫu thuật chi trên đạt kết quả tốt, tỷ lệ thành công cao, tránh được các tai biến, thao tác kỹ thuật thực hiện nhanh gọn và chính xác, ít gây tổn thương thần kinh.
Bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật chi trên được khám trước mổ để phân loại phẫu thuật cũng như dự kiến phương pháp vô cảm, những khó khăn có thể gặp khi gây tê. Tại phòng mổ được mắc các thiết bị theo dõi: Điện tim, huyết áp, độ bão hoà oxy…Tiền mê: Midazolam 0,02-0,04mg/kg.
Phương tiện gồm máy siêu âm với đầu rò nông tần số 12Hz, kim gây tê có độ cản âm tốt dễ dẫn đường.
Thuốc tê: Lidocain 2%, liều dùng 5mg/kg, marcain 0,05 liều dùng 1mg/kg.
Cách tiến hành:
Bệnh nhân nằm ngửa, đầu quay về bên đối diện, sát trùng da và chuẩn bị đầu dò siêu âm.
+ Bước 1: Đầu dò siêu âm sau khi bôi gel siêu âm được bọc trong một găng tay vô khuẩn, đặt đầu dò ở cổ bệnh nhân ngang mức sụn nhẫn bên phía chi trên cần phẫu thuật.
Từ mặt cắt này, quan sát trên màn hình siêu âm sẽ thấy: Phía trong cùng là tuyến giáp, tiếp đó là động mạch cảnh trong, sát bên ngoài là tĩnh mạch cảnh trong, tiếp theo thấy có hai bó cơ, đó là cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa, nằm giữa hai bó cơ này là vị trí của đám rối thần kinh cánh tay.
+ Bước 2: Đặt kim gây tê ở vị trí vuông góc với mặt cắt siêu âm, sao cho lúc chọc, kim gây tê sẽ đi vào rãnh của hai bó cơ bậc thang trước và cơ bậc thang giữa. Dễ dàng quan sát thấy đầu kim gây tê trên màn hình siêu âm, khi kim gây tê đã nằm trong bao thần kinh của đám rối, không cần tìm dị cảm, tiến hành bơm thuốc tê.
Với kỹ thuật gây tê đám rối thần kinh cánh tay bằng máy siêu âm bước đầu thực hiện tại Khoa Gây mê Hồi sức Bệnh viện Thái Bình đã thu được kết quả tốt, tỷ lệ thành công cao, bệnh nhân đều thoải mái trong khi phẫu thuật, ứng dụng máy siêu âm trong gây tê vùng mở ra những hướng mới trong chuyên nghành gây mê hồi sức, nó cho phép tiếp cận chính xác thần kinh và bó mạch thần kinh, giảm được liều thuốc tê, tránh được tác dụng phụ.